پیشگیری و 5 روش درمان اسهال نوزاد - وبلاگ افرا

به گزارش وبلاگ افرا، سیستم ایمنی بدن نوزاد بسیار ضعیف است و به همین دلیل به شدت دربرابر بیماری های مختلف آسیب پذیر است. معمولا پدر و مادرهایی که اولین بار است بچه دار می شوند، تجربه کافی برای نگهداری، خواباندن نوزاد، برخورد با گریه نوزاد و همچنین حمام کردن نوزاد ندارند و ممکن است نتوانند به خوبی نشانه های بیماری های مختلف را در او تشخیص دهند.

تشخیص اسهال نوزاد

شاید تشخیص اسهال نوزاد کمی سخت به نظر برسد. نوزادانی که فقط از شیر (به ویژه شیر مادر) تغذیه می کنند، پس از هر بار شیر خوردن عمل دفع را انجام می دهند و مدفوع آنها شل است. بنابراین شل بودن مدفوع نوزاد همیشه نشانه اسهال او نیست و ممکن است طبیعی باشد. البته اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می کند، نوع غذای مادر هم در شکل مدفوع او تأثیر دارد.

هنگامی که نوزاد هم زمان با مصرف شیر، خوردنِ غذاهای جامد را هم آغاز می کند، به تدریج مدفوعش کمی سفت تر می شود. البته باز هم بستگی دارد که چقدر غذای جامد مصرف می کند.

آبکی بودن مدفوع نوزاد معمولا چیز نگران کننده ای نیست. اما اگر حرکات روده ای او به شکل ناگهانی تغییر می کند و بیش ازحد عمل دفع را انجام می دهد و مدفوعش بیش ازحد آبکی و شل است، ممکن است اسهال باشد.

در بسیاری از موارد اسهال نسبتا خفیف است و تا زمانی که بدن کودک آب زیادی از دست نداده است، خطری برایش ندارد. اما کاهش بیش ازحد آب بدن برای نوزاد خطرناک و حتی مرگبار است. بنابراین مراقب باشید و به کودک تان به مقدار کافی مایعات بدهید.

دلایل اسهال نوزاددلایل اسهال بسیار زیاد هستند. از مهم ترین دلایل اسهال نوزاد می توان به عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی، انگل، مصرف آنتی بیوتیک و نوع تغذیه اشاره کرد.

1. عفونت ویروسیویروس هایی مانند روتاویروس، آدنو ویروس، کالیسی ویروس، آسترو ویروس و ویروس آنفولانزا می توانند سبب اسهال، استفراغ، درد در ناحیه شکم، تب و لرز و بدن درد شوند.

2. عفونت باکتریاییباکتری هایی مانند سالمونلا، شیگلا (shigella)، استافیلی کوک، کامپیلوباکتر یا ای.کولی (E. coli) می توانند سبب اسهال نوزاد شوند. از نشانه های عفونت باکتریایی اسهال شدید، و در کنار آن درد شکم، خون در مدفوع و تب هستند. (ممکن است کودک استفراغ کند/نکند.)

برخی از عفونت های باکتریایی خودبه خود برطرف می شوند، اما برخی دیگر مانند باکتری ای. کولی که در گوشت نیمه پز و سایر منابع غذایی وجود دارد بسیار جدی و خطرناک هستند. اگر کودک تان این نشانه ها را دارد، او را نزد پزشک ببرید. پزشک مدفوع نوزاد را برای یافتن نشانه های عفونت باکتریایی بررسی می کند.

3. عفونت گوشدر برخی موارد، عفونت گوش (که می تواند ویروسی یا باکتریایی باشد) می تواند عامل ابتلا به اسهال باشد. دراین صورت کودک بی قرار است، مدام گریه می کند و روی گوشش دست می کشد. حتی ممکن است استفراغ کند و اشتها نداشته باشد. عفونت گوش ممکن است به دلیل سرماخوردگی کودک به وجود بیاید.

4. انگل هاعفونت های انگلی هم سبب اسهال می شوند. به عنوان مثال، ژیاردیا (Giardiasis) نوعی انگل میکروسکوپی است که در روده باریک زندگی می کند. از نشانه های عفونت انگلی گاز معده، نفخ، اسهال و مدفوع چرب است.

درمان عفونت انگلی بسیار مهم است و باید آن را جدی بگیرید. برای درمان انگل داروهای خاصی تجویز می کنند، بنابراین کودک را حتما نزد پزشک ببرید.

5. آنتی بیوتیک هاگاهی نوزاد پس از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک به اسهال مبتلا می شود، زیرا احتمال دارد آنتی بیوتیک ها باکتری های مفید روده را در فرایند درمان از بین برده باشند. به هیچ عنوان آنتی بیوتیکی را که پزشک برای نوزادتان تجویز کرده است خودسرانه قطع نکنید. نزد پزشک بروید، او احتمالا داروی دیگری را به جای آنتی بیوتیک تجویز می کند یا اینکه روش درمان را تغییر خواهد داد.

6. مصرف مایعات بیش ازحدمصرف بیش ازحد مایعات به ویژه آب میوه های حاوی سوربیتول (شیرین کننده) که مقادیر زیادی فروکتوز دارند یا مصرف زیاد نوشیدنی های شیرین ممکن است سبب شل شدن مدفوع نوزاد شود. معمولا کاهش مقدار مصرف این مایعات، اسهال نوزاد را در عرض یک یا دو هفته برطرف می کند. اگر برطرف نشد باید به پزشک مراجعه کنید.

توصیه می کنیم به بچه ها زیر یک سال اصلا آب میوه ندهید. یکی از دلایل دیگر اسهال نوزاد، ممکن است اضافه کردن آب زیاد به شیرخشک باشد. اگر به کودک شیرخشک می دهید، مقدار آب موردنیاز برای مخلوط کردن آن را مطابق دستورالعمل روی قوطی تنظیم کنید.

7. آلرژی غذاییاگر کودک تان به سختی نفس می کشد یا صورت یا لب هایش متورم شده اند فورا با اورژانس تماس بگیرید.

آلرژی غذایی، حالتی است که در آن سیستم ایمنی بدن نوزاد به پروتئین های بی ضرر غذا واکنش نشان می دهد. آلرژی نسبت به غذا فورا یا در عرض چند ساعت واکنش خفیف یا شدید ایجاد می کند. نشانه های آلرژی غذایی اسهال، گاز معده، درد شکم و خون در مدفوع هستند. اگر آلرژی شدید باشد با کهیر، جوش و تورم همراه است و نوزاد به سختی نفس می کشد.

پروتئین شیر یکی از معروف ترین آلرژن هاست. به کودک تان تا قبل از یک سالگی شیر گاو ندهید. بااین حال مصرف شیرخشک تهیه شده از شیر گاو یا محصولات لبنی ممکن است در کودک آلرژی ایجاد کنند. در برخی موارد، حتی مادری که از محصولات لبنی تغذیه کرده است ممکن است با خوراندن شیر خودش به نوزاد در او آلرژی ایجاد کند.

سایر آلرژن ها در غذاهای جامد مانند تخم مرغ، بادام زمینی، سویا، گندم، بادام، و ماهی هستند که نوزاد نباید آنها را مصرف کند. اما اگر کودکی تان به تازگی خوردن غذاهای جامد را آغاز کرده است و نگران هستید به غذای خاصی آلرژی داشته باشد، با پزشک در این باره صحبت کنید.

8. حساسیت غذاییعدم تحمل غذایی (Food intolerance) که به آن حساسیت غذایی هم می گویند، با آلرژی غذایی تفاوت دارد. عدم تحمل غذایی یک واکنش غیرعادی است که سیستم ایمنی بدن را درگیر نمی کند. یکی از شایع ترین و مهم ترین حساسیت های غذایی، عدم تحمل لاکتوز است.

معمولا عدم تحمل لاکتوز در نوزادان غیرمعمول است، اما اگر کودک تان این مشکل را دارد نشان دهنده این است که بدنش به مقدار کافی آنزیم لاکتاز را که برای هضم لاکتوز ضروری است تولید نمی کند. لاکتوز، قند موجود در شیر گاو و سایر محصولات لبنی است. وقتی که لاکتوز هضم نشده وارد روده می شود، نوزاد به اسهال، گرفتگی عضلات شکم، گاز معده و نفخ مبتلا می شود. این نشانه ها معمولا 30 دقیقه تا دو ساعت پس از مصرف محصولات لبنی و شیر آغاز می شوند.

البته اگر نوزادتان نشانه های اسهال شدید دارد، ممکن است به طور موقت با تولید آنزیم لاکتاز مشکل پیدا کرده باشد. در این صورت، پس از یکی دو هفته بهتر خواهد شد.

9. مسمومیتاگر کودک تان اسهال و استفراغ دارد و شما احتمال می دهید به خاطر خوردن برخی از مواد غیرغذایی مانند داروها، مواد شیمیایی یا گیاهان سمی باشد، با مرکز اورژانس مسمومیت غذایی تماس بگیرید. اما اگر بیهوش است و به سختی نفس می کشد با اورژانس تماس بگیرید. ممکن است نشانه های دیگر مانند خستگی و تشنج هم در کودک وجود داشته باشد.

روش های درمان اسهال نوزاد

1. مصرف مایعات

قبل از هر چیز مراقب باشید کودک به مقدار کافی مایعات مصرف کند. کاهش بیش ازحد آب بدن کودک برایش خطرآفرین خواهد بود. اگر کودک استفراغ نمی کند، می توانید شیر یا شیر خشک به او بدهید.

اما اگر کودک نمی تواند شیر بخورد، با پزشک تماس بگیرید تا به شما محلول الکترولیتی مخصوص بچه ها معرفی کند. این محلول ها در طعم های مختلف عرضه می شوند و بنابراین کودک ترغیب می شود آن را بخورد.

می توانید آنها را از داروخانه ها تهیه کنید.

هنگامی که کودک اسهال دارد به او خوراکی شیرین مانند آب قند، نوشابه، آب میوه های غلیظ شیرین و ژله ندهید. همه این خوراکی ها قند دارند و آب را از روده جذب می کنند، بنابراین سبب بدتر شدن اسهال می شوند.

2. مصرف غذاهای متعادل کنندهدرمان اسهال بچه ها بزرگ تر که غذای جامد هم می خورند کمی ساده تر است. پزشکان توصیه می کنند در این موارد بهترین چیز کاهش وعده شیر و افزایش وعده غذای جامد و خشک است. موز، برنج، پوره سیب و نان تُست و هم کربوهیدرات هایی شامل نان، غلات و گوشت بدون چربی، ماست، میوه ها و سبزیجات در درمان اسهال بسیار مؤثرند. این غذاها مواد مغذی ضروری برای مبارزه با عفونت را برای کودک تأمین می کنند.

اگر کودک اشتها ندارد و از خوردن امتناع می کند، نگران نباشید. تا زمانی که مایعات بدنش حفظ شود طی یک یا دو روز اشتهایش بهتر خواهد شد.

3. مصرف ماستیکی از بهترین خوراکی ها برای درمان اسهال ماست است. مطالعات نشان داده اند باکتری های فعال موجود در ماست برای کاهش شدت اسهال و درمان سریع تر آن بسیار مؤثر هستند. اگر کودک شما در سنی است که می تواند غذاهای جامد بخورد، ماست ساده بدون قند و تهیه شده از شیر کامل برای درمان مشکل او بهترین گزینه است. از قلم نیاندازید ماستی که می خرید، حتما باید حاوی لاکتوباسیلوس یا باکتری های فعال باشد.

4. تعویض پوشک بچه به طور مرتبکودک را خشک نگه دارید. به طور مرتب پوشک او را عوض کنید. ممکن است به دلیل شل بودن مدفوع، پوستش قرمز و تحریک شود. از کرم و لوسیون مخصوص کودک استفاده کنید.

5. محبت کردن به کودککودک را در آغوش بگیرید و به او محبت کنید. کودک در دوران اسهال ناراحتی و درد احساس می کند، او را با مهربانی آرام کنید.

آیا می توان از داروی ضداسهال بزرگ سالان برای کودک استفاده کرد؟هرگز! هیچ دارویی را بدون تجویز پزشک به کودک ندهید. داروهای اسهال (یا هر داروی دیگر) مخصوص بزرگ سالان ممکن است برای بچه ها و نوزادان خطرناک باشند.

چه وقت باید با پزشک تماس گرفت؟درباره نوزادان سه ماهه و کمتر، بلافاصله نزد پزشک بروید. اگر بیشتر از سه ماه دارد، تا 24 ساعت صبر کنید، اگر در این مدت اسهالش برطرف نشد به پزشک مراجعه کنید.

اگر کودک همراه با اسهال نشانه های زیر را هم دارد، بلافاصله او را نزد پزشک ببرید:

استفراغ مکرر؛

نشانه های کم آبی مانند خشکی دهان و گریه بدون اشک؛ یا اگر شش ساعت متوالی پوشک کودک خیس نشده است؛

وجود خون در مدفوع یا مدفوع سیاه؛

اگر تب دارد.

درباره کودک سه تا شش ماهه حدود 38.3 سانتی گراد یا بیشتر نشانه تب است، اگر بیشتر از شش ماه دارد 39.4 سانتی گراد نشانه تب است. اگر نوزاد کمتر از سه ماه دارد و دمای بدنش 38 درجه یا بالاتر است، فورا به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است عفونت یا بیماری دیگری داشته باشد.

آیا می توان از اسهال نوزاد جلوگیری کرد؟شستن دست های خودتان و رعایت بهداشت کودک یکی از مهم ترین کارهایی است که می توانید برای جلوگیری از انتقال میکروب ها و ویروس ها به او انجام دهید. میکروارگانیسم هایی که سبب اسهال می شوند از دست ها به دهان انتقال می یابند. یکی از شایع ترین روش های انتقال این میکروارگانیسم ها تعویض پوشک بچه است. دست هایتان را پس از تعویض پوشک به مدت 15 ثانیه با آب گرم و صابون بشویید. از سوی دیگر، کودک به اسباب بازی ها دست می زند و دستانش را به دهانش می برد. بنابراین دست های کودک را مرتبا تمیز کنید.

منبع: سایت چطور

منبع: راسخون