مدارگرد ناسا نقشه طیف سنجی 5.6 گیگاپیکسلی از مریخ تهیه کرد - وبلاگ افرا

به گزارش وبلاگ افرا، نقشه رنگین کمانی تازه ای که به صورت یک مجموعه در مدت شش ماه از طریق ناسا منتشر می شود، با پوشش طیف سنجی تقریبا سراسر سیاره مریخ ده ها ماده معدنی موجود در سطح آن را نشان می دهد.

دانشمندان به لطف یک نقشه رنگارنگ 5.6 گیگاپیکسلی در آستانه داشتن نگاه جدیدی به سیاره سرخ هستند. این نقشه با پوشش 86 درصد از سطح مریخ، توزیع ده ها ماده معدنی کلیدی را نشان می دهد. با نگاهی به توزیع مواد معدنی، محققان می توانند گذشته آبی مریخ را بهتر درک کنند و همچنین اولویت بندی کنند که کدام منطقه ها نیاز به مطالعه عمیق تری دارند.

نخستین بخش از این نقشه از طریق سیستم داده های سیاره ای ناسا منتشر شده است. طی شش ماه آینده، موارد بیشتری منتشر خواهد شد و یکی از جامع ترین بررسی های سطح مریخ را که تا به امروز انجام شده است، تکمیل خواهد کرد.

مدارگرد شناسایی مریخ (Mars Reconnaissance Orbiter) یا ام آراو (MRO) ناسا 16 سال است که با طیف سنج تصویربرداری شناسایی فشرده مریخ (CRISM) مواد معدنی سیاره سرخ را نقشه برداری می کند. این مدارگرد در 12 آگوست 2005 (21 مرداد 1384) پرتاب شد و 10 مارس 2006 (19 اسفند 1384) به مریخ رسید.

تیم کریسم با استفاده از آشکارسازهایی که طول موج های مرئی و فروسرخ را می بینند، قبلا نقشه های معدنی با وضوح بالا تولید کرده اند که شرایط شکل گیری پوسته مریخ و مکان و شیوه تغییر آن از طریق آب را ارائه می دهد.

این نقشه ها برای کمک به دانشمندان در زمینه درک چگونگی شکل دهی دریاچه ها، رودها و آب های زیرزمینی سیاره در میلیاردها سال پیش بسیار مهم بوده اند. ناسا همچنین از نقشه های کریسم به منظور انتخاب مکان های فرود برای فضاپیماهای دیگر استفاده کرده است. از جمله دهانه جزرو (Jezero) که برای فرود و کاوش مریخ نورد پشتکار (Perseverance) انتخاب شد.

نخستین قطعه از این نقشه تازه شامل 51000 تصویر است که هر کدام نشان دهنده یک نوار به طول 540 کیلومتر و عرض 10 کیلومتر هستند و هنگام عبور مدارگرد شناسایی مریخ از بالای منطقه گرفته شده اند. وضوح این تصویر کمتر از نقشه های CRISM است که از مشاهدات هدفمند تهیه شده اند، زیرا این تصاویر با نگاه مستقیم ابزار به پایین به دست آمده اند، یک استراتژی تصویربرداری متفاوت که برای پوشش بیشتر بخش های سیاره طراحی شده است.

CRISM اما برای ثبت داده های خود از دو طیف سنج استفاده کرد که یکی از آن ها با همراهی سه خنک کننده طراحی شده بود تا دمای آن را پایین نگه دارند و بتواند بلندترین طول موج های نور فروسرخ خورشیدی بازتاب یافته را با وضوح بیشتری تشخیص دهد.

آخرین مورد از این خنک کننده ها که به صورت متوالی مورد استفاده قرار گرفتند، چرخه عمر خود را در سال 2017 تکمیل کردند و بنابراین قابلیت های دستگاه برای مشاهده طول موج های مرئی محدود شد. بدین ترتیب این آخرین نقشه CRISM خواهد بود که دامنه طول موج کامل ابزار علمی را پوشش می دهد. این ابزار اکنون در حالت آماده به کار است و ممکن است پیش از توقف فعالیت، چند بار دیگر در ماه های آینده داده ها را ثبت کند.

آخرین نقشه در طول سال منتشر خواهد شد که طول موج های مرئی را پوشش می دهد و فقط بر روی مواد معدنی آهن دار تمرکز می کند. این وضوح فضایی، دو برابر آخرین نقشه خواهد بود. ریچارد زورک (Richard Zurek) دانشمند پروژه این مأموریت از آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ناسا گفت: تحقیق کریسم یکی از جواهرات تاج مأموریت مدارگرد شناسایی مریخ ناسا بوده است. تحلیل های مبتنی بر این نقشه های نهایی، بینش تازه ای از تاریخچه مریخ برای سال های آینده ارائه خواهند کرد.

سرپرستی مدارگرد شناسایی مریخ را آزمایشگاه پیشرانش جت به عنوان تحت نظر مؤسسه فناوری کالیفرنیا برعهده دارد و مدیریت ابزار علمی CRISM هم از طریق آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جان هاپکینز صورت می گیرد.

عکس کاور: شش نما از گوداله نیلی مریخ از طریق ابزار کریسم مدارگرد شناسایی مریخ

Credit: NASA/JPL-Caltech/JHU-APL

منبع: SciTechDaily