چگونه به یک نوجوان افسرده یاری کنیم؟ (9 باید و نباید مهم) - وبلاگ افرا

به گزارش وبلاگ افرا، افسردگی در نوجوانان یکی از مسائل رایج است. به علت شرایط خاص دروان نوجوانی، گاهی رفتار کردن با نوجوانان افسرده سخت می گردد. اگر فرزند نوجوانی دارید که نمی دانید چطور باید برای حل مشکل افسردگی او کوشش کنید، این مطلب بایدها و نبایدهای رفتار با نوجوانان افسرده را یادآوری می نماید. با خبرنگاران مگ همراه باشید.

علائم افسردگی نوجوانان

اگر در خانه یک فرد نوجوان دارید احتمالا متوجه شده اید که در واکنش به کوشش های شما برای برقراری ارتباط، سکوت می نمایند یا واکنشی گنگ و مبهم دارند. تمایل دارند بیشتر از حد معمول بخوابند و تا زمانی که مداخله نکنید، شاید ساعت ها از اتاقشان خارج نشوند. ارتباطات تلفنی و آنلاین را به ارتباطات رودررو و نزدیک با عزیزان، ترجیح می دهند.

این ویژگی ها تقریبا در بسیاری از نوجوانان وجود دارد و از ویژگی های خاص دوران نوجوانی است. اما علاوه بر این می تواند نشانه ای از افسردگی باشد. تغییرات شدید و سریع در حال وهوای نوجوانان معمولا اتفاق می افتد که باعث می گردد نتوانید تشخیص دهید که آیا نشانه های یک مشکل روانی است یا ویژگی های خاص دوران نوجوانی.

نوجوانان افسرده غالبا علائم زیر را تجربه می نمایند؛

• تحریک پذیری غیرمعمول
• عصبانی شدن های بی مقدمه
• خستگی، کمبود انرژی و بی حالی
• درد یا مسائل معده
• علاقه کمتر به فعالیت های منظم و معمول
• علاقه کمتر به گذراندن وقت با دوستان یا خانواده
• افت نمره یا بی علاقگی به مدرسه
• خودگویی منفی یا انتقادی
• صحبت کردن درباره مرگ یا خودکشی

اگر در بیشتر روزها این علائم را در نوجوانان مشاهده می کنید و این مشاهدات بیش از یکی دو هفته ادامه دارد، فرزند شما ممکن است دچار افسردگی شده باشد. در ادامه بایدها و نبایدهای برخورد با نوجوانان در موقع افسردگی را بخوانید.

نکاتی که باید در برقراری ارتباط با نوجوانان افسرده بدانید

در برخورد با نوجوانان افسرده باید نکاتی را رعایت کنید تا باعث وخیم تر شدن شرایط آن ها نشوید.

1. از آن ها سؤال کنید

یک مکان آرام و مناسب و زمانی مناسب برای گفت وگو در نظر بگیرید. بهتر است که این گفت وگوها فقط با یکی از والدین باشد. چون حضور هر دو والدین می تواند باعث ناراحتی و اضطراب نوجوان گردد. درباره رفتارهایی که باعث نگرانی شما شده است با نوجوان خود صحبت کنید. مثلا می توانید مسائل زیر را با آن ها در میان بگذارید.

• تعجب می کنم که چرا به تازگی وقت زیادی با دوستان خودت نمی گذرانی.
• نگرانت هستم چون بیشتر از حد معمول می خوابی.
• من متوجه شده ام که این روزها خیلی زود عصبانی می شوی.
• نگرانم که اخیرا برای انجام کارهای مدرسه، مثل گذشته کوشش نمی کنی.

شرحات خود را با سؤال های زیر تمام کنید؛

• چه عاملی باعث شده تا نظرت را درباره دوستانت تغییر دهی؟
• می توانی شرح بدهی که چه چیزی باعث نگرانی و اضطرابت شده؟
• چرا چنین احساسی داری؟
• آیا به مرگ یا خودکشی فکر می کنی؟

به خاطر داشته باشید که این مطلب که می گویند صحبت کردن درباره خودکشی باعث می گردد که افراد به آن فکر نمایند، فقط یک افسانه است. سؤال کردن از فرزندان درباره افکار خودکشی، راه را برای آن ها اسان تر می نماید تا راحت تر با شما حرف بزنند و حمایت درست را دریافت نمایند.

البته طبیعی است که در ابتدا دچار ترس و نگرانی شوید و برای رفتن پیش متخصص بیماری های روانی، عجله داشته باشید. اما به خاطر داشته باشید که گفت وگو کردن با فرزندان، به شما تصویر روشنی از آنچه در فکر آن ها می گذرد، می دهد و باعث می گردد که بهتر بتوانید به فرزندان یاری کنید.

اگر در اولین کوشش شما برای گفت وگو کردن، فرزندان از آن استقبال نکردند، باز هم کوشش خود را ادامه دهید. اگر تمایل ندارند که درباره افسردگی با شما حرف بزنند، به آن ها یادآوری کنید که این یک مشکل رایج مربوط به سلامت روان است و هر کسی را می تواند درگیر کند. در واقع انتخاب خود فرد نیست و هیچکس روی آن کنترلی ندارد.

2. به حرف های آن ها گوش دهید

وقتی گفت وگو را با فرزند نوجوان خود آغاز می کنید، باید آماده باشید که حرف های آن ها را بشنوید. نوجوانان دوست دارند که حرف هایشان شنیده گردد. هر کار دیگری که دارید انجام دهید تا زمان کافی برای گوش دادن به حرف های فرزندتان داشته باشید. در واقع هیچ عاملی نباید در گفت وگوی شما اختلالی ایجاد کند.

گاهی اوقات افسردگی باعث می گردد که افراد فکر نمایند فشار و استرس مضاعفی به عزیزان خود وارد می نمایند. در واقع اگر متوجه شوند که حرف زدن با آن ها برای شما زحمتی ایجاد می نماید، ممکن است از این کار صرف نظر نمایند. فرزندان خود را قانع کنید که زمان کافی برایشان دارید و این کار اذیتتان نمی نماید.

وقتی زمان گفت وگو با آن ها فرا می رسد، نکات زیر را رعایت کنید؛

• تمام توجهتان را به آن ها معطوف کنید.
• مانع حرف زدن آن ها نشوید. جملات آن ها را تمام نکنید یا در هنگام توقف بین حرف زدن، آغاز به حرف زدن نکنید. به آن ها وقت کافی برای حرف زدن بدهید حتی اگر برای صحبت کردن هنوز راحت نیستند.
• به حرف های آن ها تمرکز کنید نه حرف هایی که خودتان می خواهید بزنید.
• حرف هایی که می زنند خلاصه کنید تا متوجه شوید که آیا منظور اصلی آن ها را درک نموده اید یا نه. اگر متوجه مسئله ای اصلی آن ها نمی شوید، دوباره سؤال کنید.

ممکن است نتوانید احساس واقعی آن ها را درک کنید. در این صورت از دست کم گرفتن مشکل آن ها و بی اهمیت جلوه دادن آن اجتناب کنید. مثلا جمله های زیر را هرگز به آن ها نگویید؛

• این که مشکل عظیمی نیست.
• همه گاهی اوقات چنین احساسی دارند.
• من هم در نوجوانی چنین احساسی داشتم ولی حالا که عظیم شدم مسئله ای ندارم.

در عوض می توانید با جملات زیر، با آن ها هم دردی کنید؛

• می توانم درک کنم که این افکار چقدر باعث ناراحتی تو شده است.
• شرایط سختی داری ولی تنها نیستی. من همواره آماده حمایت کردن از تو هستم.
• درک می کنم که دائما غمگین بودن چقدر برایت سخت است. خیلی خوب این شرایط سخت را تحمل نموده ای.

3. به آن ها یاری کنید تا از حمایت دیگران استفاده نمایند

در عین حال که حمایت و توجه شما می تواند نقش مهمی در یاری به فرزندتان داشته باشد، یاری ها و حمایت های حرفه ای از طرف متخصصان نیزروش خوبی برای کاهش علائم افسردگی در نوجوانان و بهبود حال آن ها است.

اگر آن ها در ابتدا در مقابل روان درمانی مقاومت می نمایند، با مشاور مدرسه، پزشک خانواده یا یکی از معلم های محبوب آن ها در مدرسه صحبت کنید تا به آن ها یاری نمایند که با این ایده کنار بیایند. اگر افراد قابل اعتمادشان آن ها را برای روان درمانی تشویق نمایند، تمایل بیشتری برای انجام این کار پیدا می نمایند.

صحبت کردن درباره فرایند درمان، یاری می نماید که نوجوانان افسرده احساس بهتری درباره آن داشته باشند. اگر نگران این هستند که بستری شوند یا مجبور به مصرف داروی خاصی شوند، به آن ها اطمینان بدهید که هیچ اجباری در کار نیست. برای آن ها شرح دهید که درمانگر به حرف های آن ها گوش می دهد و بدون هیچ قضاوتی، راه های درمانی را توصیه می نماید.

به آن ها شرح دهید که گرچه داروها می توانند علائم شدید افسردگی را کمتر نمایند ولی گاهی اوقات روش های درمانی جایگزین هم وجود دارد. اگر برای مشاوره حضوری آمادگی ندارند، می توانید جلسات مشاوره آنلاین را امتحان کنید.

4. تنبلی را از آن ها دور کنید

نوجوانان افسرده تمایل به تنبلی دارند و دوست دارند ساعت های بیشتری بخوابند و فعالیت آن ها کمتر می گردد. آن ها را تشویق کنید که فعالیت بیشتری داشته باشند. بخشی از کارهای خانه را به آن ها بسپارید تا احساس نمایند که نقشی در زندگی دارند و حمایت می شوند. البته درک کنید که گاهی اوقات تمایل ندارند هیچ کاری انجام دهند. این شرایط نباید باعث ایجاد تنش در روابط شما گردد.

نباید فراموش کنید که افسردگی یک بیماری است. وقتی فرزندمان دچار آنفلوانزا می گردد، به او استراحت می دهیم و می تواند برای مدتی کارهای خانه یا مدرسه را انجام دهد. افسردگی هم انرژی زیادی از افراد می گیرد و ممکن است نتوانند کارهایی که همواره انجام می دادند، مثل سابق انجام دهند.

مثلا ممکن است اتفاقات زیر را تجربه نمایند؛

• نتوانند مثل قبل روی کاری تمرکز نمایند.
• فعالیت بدنی کمتری داشته باشند یا آهسته تر حرکت نمایند.
• وقتی اشتباه می نمایند بیشتر نگران می شوند و از خود انتقاد می نمایند.

آن ها را تشویق کنید تا هر کاری که در توان دارند انجام دهند. به جای ایراد گرفتن از تنبلی، سعی کنید این رفتارها را نادیده بگیرید.

با گفتن جملاتی مثل امتحانات نزدیکه به استرس آن ها درباره مسائل مربوط به مدرسه اضافه نکنید. آن ها خودشان این استرس و نگرانی را دارند و خودشان با مشکل و نگرانی دست وپنجه نرم می نمایند.

به جای این کار، به آن ها پیشنهاد کنید که در انجام تکالیف مدرسه به آن ها یاری می کنید یا راهی پیدا کنید که انجام دادن کارها برایشان آسان تر گردد.

مثلا اگر موضوعی برای تحقیق دارند:

• در ایده یابی به آن ها یاری کنید.
• برای نتیجه گیری به آن ها یاری کنید.
• منابع کافی برای تحقیق و پژوهش را در اختیارشان بگذارید.

5. به اسم یک خانواده، تغییراتی در خانه اعمال کنید

تغییر در سبک زندگی فواید زیادی برای بهبود علائم نوجوانان افسرده دارد. این تغییرات می تواند شامل کارهای زیر باشد؛

• فعالیت بدنی بیشتر
• وعده های غذایی منظم و شامل تمام گروه های مواد مغذی
• آفتاب زیاد
• خواب کافی و راحت
• یک روتین شبانه برای از بین بردن استرس در سرانجام روز

ایجاد این تغییرات در برنامه زندگی خانواده، می تواند حال عمومی تمام اعضای خانواده را بهتر کند. در نظر گرفتن اوقات خوش برای گذراندن با خانواده به نوجوانان یاری می نماید که احساس نمایند پیوندشان با خانواده قطع نشده و هنوز حمایت و محبت آن ها را دارند.

کارهایی که می توانید برای بهبود روابط خانوادگی در خانه انجام دهید، بسیار زیاد است. به اسم نمونه از کارهای زیر ایده بگیرید؛

• بعد از شام زمانی را برای قدم زدن با خانواده در نظر بگیرید.
• یکی دو ساعت مانده به زمان خواب را، ساعت بدون اینترنت و گوشی معین کنید. به جای استفاده از وسایل الکترونیکی و اینترنت می توانید با هم بازی های فکری و پازل را امتحان کنید یا به کتاب های صوتی گوش دهید.
• هر زمان که امکان پذیر است در کنار هم آشپزی کنید و یک غذای لذیذ تهیه کنید. در تهیه غذا و برنامه ریزی و آماده سازی وسایل آن، از بچه ها یاری بگیرید. حتی می توانید دستورهای جدی را امتحان کنید و یکدیگر را برای پخت برترین غذا به چالش بکشید.
• مطمئن شوید که تمام اعضای خانواده در زمان مناسبی به خواب می فرایند و در طول شب به میزان کافی می خوابند. بر اساس تحقیقات اجرا شده، نوجوانان به 8 تا 10 ساعت خواب شبانه احتیاج دارند.

6. برای برقراری ارتباط با دیگران حامی فرزندان باشید

نگه داشتن روابط دوستی نقش مهمی در روحیه نوجوانان دارد. این دوستی ها باعث می شوند که نوجوانان حتی در زمان هایی که مشکل دارند، احساس جداافتادن از اجتماع نداشته باشند.

درباره ارتباط با دیگران، گاهی اوقات قوانین سخت گیرانه خود را تعدیل کنید. اگر معمولا به بچه ها اجازه نمی دهید که شب را منزل دوست خود بمانند یا شب تا دیروقت کنار دوستان خود باشند، بد نیست گاهی اوقات در قوانین خود تنو نظر کنید.

یکی دیگر از کارهایی که می توانید انجام دهید این است که آن ها را برای امتحان کردن فعالیت ها و تفریحات نو تشویق کنید؛ مثلا کلاس های ورزشی، کلاس آموزش گیتار یا کلاس های هنری. انجام کارهای داوطلبانه و خیر مثلا یاری به همسایه های مسن می تواند تا حد زیادی احساس افسردگی را کاهش دهد.

کارهایی که نباید در برخورد با نوجوان افسرده انجام دهید

در برخورد با نوجوانان افسرده سعی کنید کارهای زیر را انجام ندهید چون باعث تشدید افسردگی آن ها می گردد.

7. انتقاد کردن و تنبیه

در شرایط طبیعی باید در برابر شکست در امتحانات، انجام ندادن تکالیف مدرسه و… واکسن نشان دهید و با انجام کارهایی مثل محدود کردن زمان استفاده از تلویزیون و کامپیوتر یا گرفتن گوشی موبایل، آن ها را تنبیه کنید.

افسردگی، راه فرار از تنبیه و انجام رفتارهای نادرست نیست اما باید بتوانید تأثیرات افسردگی را از سهل انگاری عمدی جدا کنید. گرفتن گوشی آن ها و محدود کردن روابطشان با دوستان، می تواند شرایط را بدتر کند.

به جای این کار، پیشنهادات زیر را امتحان کنید؛

• به آن ها اطلاع دهید که می دانید با مسائل مختلفی دست وپنجه نرم می نمایند. آن ها را تشویق کنید که با وجود سخت بودن شرایط، ولی به کوشش ادامه دهند. یک جایگزین برای استفاده از گوشی و تبلت می تواند این باشد که از آن ها بخواهید تا دوستان خود را برای درس خواندن به خانه دعوت نمایند. به بچه ها فرصت بدهید تا با دوستان خود بازی نمایند و بیرون بفرایند.
• با هم همکاری کنید تا راهکاری پیدا کنید. مثلا به آن ها بگویید درک می کنم که در این شرایط همگام شدن با کلاس، سخت است ولی به نظر تو چه کاری می توانیم برای بهتر شدن اوضاع انجام دهیم؟
• به آن ها یادآوری کنید که در هر شرایطی، دوستشان دارید و از آن ها حمایت می کنید.

8. قضاوت کردن رفتارهای آسیب زننده

وقتی متوجه می شوید که فرزند شما به خودش آسیب می زند احتمالا بسیار نگران و مضطرب می شوید. آسیب رساندن به خود، رفتاری نیست که از آن چشم پوشی کنید اما به این معنا نیست که فرض کنید او قصد خودکشی دارد.

به طور طبیعی بسیاری از والدین در این شرایط، اتاق فرزندان را می گردند تا وسایل خطرناک را بردارند. بدن آن ها را هر روز آنالیز می نمایند یا اینکه دائما آن ها را زیر نظر می گیرند. این واکنش ها فقط باعث شرم فرزند می گردد و آن ها را از شما دور می نماید.

واکنش محبت آمیز و بدون قضاوت این است که:

• از آن ها بپرسید چه احساسی باعث شده که آن ها تصمیم بگیرند به خودشان آسیب بزنند؟
• به آن ها بگویید که درک می کنم در شرایط سختی هستی ولی من نگران سلامتی تو هستم. می توانیم در خصوص روش های جایگزین که حس بهتری به تو بدهد، صحبت کنیم.

9. شخصی کردن مسائل و نحوه برخورد نوجوانان

فرزند شما ممکن است همواره مایل نباشد تا درباره احساسات خود صحبت کند یا فرایند درمان خود را با شما در میان بگذارد. البته شما هم حق دارید بدانید که آیا آن ها در حال بهتر شدن هستند یا نه. ولی مجبور کردن آن ها به صحبت کردن و ناراحت شدن از صحبت نکردن آن ها، واکنش صحیحی نیست. مجبور کردن آن ها باعث می گردد که احساس خوبی برای صحبت با شما نداشته باشند.

مهم است بدانید که روش های درمانی هم عوارض جانبی دارند و افکار منفی و نگران نماینده ممکن است دوباره عود نمایند. به آن ها یادآوری کنید که هر زمانی که مایل بودند، آماده شنیدن صحبت های آن ها هستید. اگر رفتار خوبی از آن ها ندیدید، ناراحت نشوید و منتظر بمانید تا خودشان برای صحبت کردن پیش قدم شوند.

چه زمانی نوجوانان افسرده احتیاج به یاری فوری دارند؟

لزوما همه کسانی که افسردگی دارند، به خودکشی فکر نمی نمایند. بسیاری از کسانی که افکار خودکشی دارند، هرگز برای خودکشی اقدام نمی نمایند. اما همواره باید نشانه های افکار خودکشی را بشناسید و آن را جدی بگیرید.

اگر هر کدام از نشانه های زیر را در فرزند خود مشاهده کردید، وقت آن است که از یاری های حرفه ای متخصصان بهره ببرید؛

• نوشتن داستان یا شعر درباره مرگ
• نشان دادن رفتارهای مخاطره آمیز، از جمله مصرف مواد یا الکل
• صحبت از مردن یا جست وجوی راهی برای رهایی از درد
• فاصله گرفتن بیشتر از دیگران
• گفتن این مطلب که دیگران بدون آن ها زندگی بهتری دارند
• واگذار کردن اموال شخصی به دیگران

اگر به شما گفتند که درباره خودکشی فکر می نمایند، اقدامات زیر را انجام دهید؛

• بپرسید که آیا در جلسات درمانی درباره آن صحبت نموده اند و آیا راهکاری به آن ها ارائه شده است یا نه.
• برای ارائه راهکار های بیشتر آن ها را به درمانگر معرفی کنید.
• برای حمایت از آن ها در صورت لزوم از خدمات اورژانسی بهره ببرید.
• وقتی دچار چنین بحرانی می شوند، آن ها را هرگز تنها نگذارید. مطمئن شوید که به هیچ ابزار و سلاح خطرناک یا دارویی دسترسی ندارند.

حرف آخر

شما فرزندان خود را به خوبی می شناسید و می دانید کدام روش ها روی آن ها جواب نمی دهد. اگر به طور دائمی دچار تحریک پذیری شده اند، با آن ها صحبت کنید و برای درمان افسردگی به متخصص مراجعه کنید.

نباید فراموش کنید که همواره به آن ها یادآوری کنید که در کنارشان هستید و در هر شرایطی از آن ها حمایت می کنید. ممکن است ابتدا عکس العملی نشان ندهند ولی حرف های شما را می شنوند و یادشان می ماند. حرف های شما تغییر عظیمی در آن ها ایجاد می نماید و در صورت بروز مشکل، قبل از هر چیز به شما مراجعه می نمایند.

نباید فراموش کنید که افسردگی تقصیر هیچ کس نیست و مثل هر بیماری دیگری باید درمان گردد.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ افرا مگ را بخوانید.

منبع: Healthline