درد ماه ششم حاملگی - وبلاگ افرا

به گزارش وبلاگ افرا، سقراط از قرن چهارم قبل از میلاد درد موضعی در کمربند لگنی حین و پس از بارداری را تشخیص داد و ثبت کرد. این بیماری در کشورهای پنج قاره دنیا گزارش شده و این نشانه شیوع دنیای آن است اما مکانیسمی که باعث درد کمربند

نویسنده:دکتر سولماز پیری *

علل و راهکار کمردردهای بارداری

سقراط از قرن چهارم قبل از میلاد درد موضعی در کمربند لگنی حین و پس از بارداری را تشخیص داد و ثبت کرد. این بیماری در کشورهای پنج قاره دنیا گزارش شده و این نشانه شیوع دنیای آن است اما مکانیسمی که باعث درد کمربند لگنی در طی بارداری می گردد، معین نیست.

البته اثر سطح هورمون های ریلاکسین و پروژسترون بر رباط های کمربند لگنی ثابت شده ولی بین سطح آنها و درد کمربند لگنی ارتباطی پیدا نشده است. هورمون ریلاکسین، در دوران بارداری ترشح می گردد و اثر شل نمایندگی روی تمام مفاصل بدن از جمله ستون مهره ها دارد. بعضی از متخصصان، این هورمون را عاملی اثرگذار بر کمردرد دوران بارداری می دانند. در قسمت جلوی لگن و پایین شکم، مفصلی قرار گرفته است که به مفصل سمفیزپوبیس یا عانه معروف است. جدا شدن این مفصل از هم در اثر بارداری، در ایجاد درد کمر موثر است.

بعضی از عوامل ایجاد درد کمردر دوران بارداری عبارتند از: کار سنگین بدنی، خم و راست شدن کمر چند بار در ساعت، سابقه درد کمر قبل از بارداری، درد قبلی کمربند لگنی یا ضربه قبلی به استخوان لگن. عوامل دیگری هم ممکن است در ایجاد کمردرد دوران بارداری نقش داشته باشند ولی ارتباط معینی بین این عوامل و درد کمربند لگنی در دوران بارداری یافت نشده است. این عوامل عبارتند از: فاصله زمانی بین بارداری فعلی و قبلی، مصرف سیگار، استفاده از روش های ضدبارداری، بی حسی از راه کمر، نژاد مادر، وزن مادر، تعداد بارداری های قبلی، تراکم استخوانی، وزن و سن جنین.

درباره کیفیت کمردردتان با پزشک صحبت کنید

هر چند کمردرد دوران بارداری شایع و معمولا بدون عارضه است اما توصیه می گردد که خانم باردار حتما آن را با پزشکش در میان بگذارد زیرا زمانی می توانیم کمردرد را ناشی از بارداری بدانیم که احتمال های دیگری همانند مسائل ناشی از بیماری های احشای داخل لگن مانند بیماری های دستگاه ادراری و گوارشی را رد نموده باشیم. پزشک باید با آنالیز های کامل، علت های دیگر ایجادنماینده درد کمر را هم آنالیز کند، بنابراین احتمال ابتلا به این بیماری ها هم باید به وسیله پزشک رد شوند: ضایعات و مسائل دیسک کمری، بیرون زدگی دیسک، فشار به ریشه های عصبی، لغزیدن مهره ها، سیاتیک، تنگی کانال نخاعی یا التهاب مفاصل ستون فقرات کمری، عفونت های استخوان یا بافت، ایجاد لخته خون در ورید ران، عوارض مامایی مانند زایمان زودرس، کنده شدن جفت، درد لیگامان گرد، عفونت داخل رحمی و اختلال در خونرسانی به سر استخوان ران. بدیهی است که گرفتن یک توضیح حال خوب، انجام معاینه دقیق و درخواست تست های آزمایشگاهی لازم، برای رسیدن به تشخیص صحیح ضروری است و در موارد مشکوک حتما باید مشاوره ارتوپدی و در صورت لزوم عفونی و... انجام گیرد.

درد لیگامان گرد

این درد معمولا دردی خفیف، ناگهانی و تیز یا مستمر و مبهم است که در هر 2 طرف قسمت پایین شکم یا به صورت عمقی در کشاله ران احساس و معمولا در 3 ماهه دوم آغاز می گردد. علت آن هم کشیده و ضخیم شدن لیگامان هایی است که رحم را در لگن نگه می دارند. درد ممکن است مثل فرو رفتن یک وسیله تیز به بدن به خصوص هنگام تغییر ناگهانی شرایط مانند بلند شدن از تخت یا از جایگاه یا هنگام سرفه کردن و غلت زدن در رختخواب باشد. گاهی هم بیمار درد را به صورت یک درد مبهم بعد از فعالیت بدنی روزانه یا راه رفتن زیاد احساس می نماید. در صورتی که این درد با استراحت ادامه پیدا کرد، با پزشک خود تماس بگیرید.

تظاهرات و تشخیص

درد کمربند لگنی به صورت های مختلف مثل درد مبهم، تیرکشنده یا سوزشی است و در محدوده کمربند لگنی گاه در سمت پشت و گاه در سمت جلو در مجاورت عانه احساس می گردد. این درد گاهی به کشاله ران، میاندوراه یا محدوده میان منطقه تناسلی و مقعد و پشت ران منتشر می شود و محل آن طی بارداری تغییر می نماید. آغاز علایم متغیر است و می تواند از انتهای 3 ماهه اول بارداری تا ماه اول پس از زایمان یا حتی در طول زایمان بروز کند. آغاز درد ممکن است تدریجی یا ناگهانی باشد. به طور کلی درد پس از زایمان از درد حین بارداری کمتر است. حداکثر علایم در فاصله بین هفته 24 تا 36 بارداری دیده می گردد. در بیشتر موارد درد کمربند لگنی خودبه خود، 6 ماه پس از زایمان بهبود می یابد. در سایر موارد و در صورت انجام ندادن اقدام های لازم، درد ادامه پیدا می نماید و شکل مزمن به خود می گیرد. زنانی که از این مشکل رنج می برند، معمولا نمی توانند مسافت های طولانی راه بروند و گاه هنگام خم کردن مفصل لگن، صدایی از آن می شنوند.

چاره چیست؟

قبل از زایمان، معمولا به علت خطرهای احتمالی برای جنین، در تجویز دارو احتیاط می گردد. بیشتر بیماران علامت دار چند ماه پس از زایمان بهبود می یابند. به نظر می رسد استراحت و درمان علامتی در مراحل اولیه موثر باشد. ورزش های مناسب، حرکات ورزشی در آب و خودداری از حرکات تشدید نماینده درد همراه طب سوزنی به خصوص در اوایل بارداری برای کاهش درد موثرند. در مواردی که پس از زایمان بیمار هنوز درد دارد، ورزش های تثبیت نماینده مفاصل و قوی نماینده عضلات بسیار بهتر از درمان های ضد درد هستند و کیفیت زندگی را بهبود می بخشند. هنگام زایمان بهتر است حداقل فشار به کمربند لگنی وارد و نگه داشتن بیمار در شرایط خوابیده روی تخت زایمان به حداقل رسانده گردد. به نظر نمی رسد که انجام سزارین کمکی به این بیماران کند مگر در مواردی که خوابیدن بیمار روی تخت زایمان کاملا غیرممکن باشد.

توصیه های مهم و مفید

1 هنگام ظرف شستن یا آشپزی از جایگاه های بلند برای نشستن بهره ببرید.

2 شرایط نشستن خود را زود به زود تغییر دهید.

3 اگر روی زمین می نشینید، یک تیوب هوا تهیه کنید و روی آن بنشینید.

4 نشستن در جایگاه با زانوی خم بر نشستن در تخت خواب با زانوی صاف ارجحیت دارد و باعث وارد شدن فشار کمتری به ناحیه عانه می گردد.

5 اگر فرزند کوچک دیگری دارید، از یک جایگاه بلند مخصوص کودک هنگام غذا دادن به وی بهره ببرید.

6 وقتی می خواهید روی تخت دراز بکشید، اول روی لبه تخت بنشینید، در حالی که زانوها را به هم چسبانده اید به پهلو بخوابید، سپس پاها را صاف کنید و به شرایط مورد نظر خود بچرخید.

7 گذاشتن یک بالش کوچک بین زانوها در شرایط دراز کشیده به پهلو، گاه باعث راحتی بیشتر می گردد (مانند شکل).

8 سعی کنید تشکتان زیاد سفت یا زیاد نرم نباشد. با پهن کردن یک پتو روی تشک می توانید محل خواب تان را راحت تر کنید.

9 از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.

10 وقتی می خواهید شیئی را از روی زمین بردارید، حتما اول به صورت چمباتمه بنشینید و از خم کردن کمرتان بپرهیزید.

11 کفش های پاشنه کوتاه بپوشید.

12 هنگام خرید، اجناس را در 2 کیسه تقسیم کنید و در هر 2 دست بگیرید.

13 صاف بنشینید و قوز نکنید.

14 توجه به استراحت کافی به خصوص در اواخر دوران بارداری بسیار مهم است.

15 هنگام سوار شدن به اتومبیل، ابتدا زانوهای خود را به هم بچسبانید و روی جایگاه بنشینید، سپس پاها را داخل ببرید و رو به جلو بچرخید.

16 همسر، خانواده و دوستانتان را در جریان مشکلتان قرار دهید و به آنها اجازه دهید که کمکتان نمایند و با تحمل و تعارفات بی مورد، مشکلتان را حادتر نکنید.

17 به یاد داشته باشید که لنگیدن و درد مداوم کمر یا لگن یک علامت غیرطبیعی است و جزو اتفاق های رایج دوران بارداری طبیعی محسوب نمی گردد و حتما باید به وسیله پزشک زنان یا ارتوپد آنالیز و درمان گردد.

پی نوشت ها:

* متخصص زنان و زایمان و فوق تخصص طب مادر و جنین

منبع:هفته نامه سلامت

/ج

منبع: راسخون