خوشمزه های غیربهداشتی، بخوریم یا نخوریم؟
به گزارش وبلاگ افرا، لبنیات ماده غذایی سرشار از کلسیم است که به عنوان یکی از گروه های غذایی که مصرف آن برای بدن بسیار مهم و لازم است، مورد توجه قرار می گیرد اما این روزها فراگیر شدن باوری درباره استفاده از مواد افزودنی غیرمجاز و فرآیندهای بسیاری که روی لبنیات در کارخانه های صنعتی صورت می گیرد، باعث گردیده لبنیات سنتی مورد استقبال قرار گرفته و شاهد رشد قارچ گونه آنان در هر کوچه و خیابانی باشیم.
به گزارش وبلاگ افرا، استان همدان به لحاظ وجود مشاغل کشاورزی و دامداری فراوان، یکی از استان های فعال در حوزه تهیه و فراوری لبنیات سنتی است.
به گفته برخی از کارشناسان و محققان علوم تغذیه، لبنیات سنتی مشکلات زیادی را برای انسان ها به ویژه سالخوردگان به همراه دارد که وبلاگ افرا به دنبال این خبر، گزارشی تهیه نموده است.
منشأ شیرهای فله ای نامشخص است
مدیرگروه سلامت محیط کار استان همدان درباره مصرف لبنیات سنتی به خبرنگار وبلاگ افرا گفت: نامشخص بودن منشأ شیرهای سنتی مشکل بزرگی است به طوریکه محل نگهداری، نحوه فراوری، حمل، دمای جابجایی و تقلباتی که ممکن است در شیرهای عرضه گردیده در فروشگاه های عرضه لبنیات سنتی وجود داشته باشد، نامعلوم است.
حسینعلی نوروزی با بیان اینکه بی شناسنامه بودن شیرهای فله ای باعث بروز مشکلات زیادی برای مصرف نمایندگان می گردد، بیان نمود: با نمونه برداری های انجام گردیده، چندین مورد آلودگی و بالا بودن بار میکروبی در شیرهای فله ای دیده گردیده و با وجود این شواهد، مصرف آن به مردم توصیه نمی گردد.
وی اضافه کرد: در نمونه برداری های سال گذشته، 30 درصد موارد نمونه ای آلودگی داشتند که این نشان از بالا بودن آلودگی زیاد در این محصولات است.
افزایش گرایش به لبنیات سنتی با بسته شدن کارخانه های لبنیاتی
نوروزی بیان اینکه اغلب شیرهای فله ای نمونه های برگشت خورده از کارخانه های لبنی هستند، تأکید کرد: در سال های اخیر کشش مردم به لبنیات سنتی بیشتر گردیده که این آمار با بسته شدن کارخانه های لبنیاتی در چند روز اخیر بیشتر نیز خواهد شد و علت آن بی کیفیت بودن، عدم تنوع و اختلاف قیمت فاحش لبنیات های فراوریی در کارخانه ها است.
رئیس گروه مهندسی بهداشت محیط و حرفه ای معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان توضیح داد: از آنجایی که مراکز عرضه فرآیند پاستوریزاسیون را رعایت نمی نمایند، سلامت مصرف نمایندگان به خطر می افتد.
نوروزی بیان نمود: پروانه هایی که از سوی اتحادیه برای عرضه نمایندگان لبنیات صادر می گردد باید بیشتر مورد آنالیز قرار گیرد و در اعطای آن رعایت استانداردها بیشتر لحاظ گردد از این رو اصناف نیز در این باره مقصر هستند.
وجود حدود 400 واحد سنتی عرضه لبنیات در همدان
وی در ادامه گفت: آمار دقیقی از واحدهای سنتی عرضه لبنیات موجود در سطح استان نداریم اما تعداد آنها در حدود 400 واحد است که بسیاری از این مراکز مجوز ندارند و اغلب مراکزی که دارای مجوز هستند، فقط مجوز ماست بندی است که باید به فراوری و عرضه ماست، نه سایر محصولات لبنی بپردازند.
وی درباره احتمال آلوده بودن شیرها در کارگاه های لبنی اظهار کرد: این احتمال می تواند وجود داشته باشد که شیرهای برگشتی از کارخانه ها به کارگاه های سنتی ارسال شوند اما مسئولیت این امر بر عهده دامپزشکی است که شناسنامه شیرها را آنالیز نموده و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کند.
بر روی سلامت محصولات سنتی قسم نمی خوریم
مدیرکل دامپزشکی استان همدان نیز به خبرنگار وبلاگ افرا گفت: بر روی سلامت محصولات سنتی قسم نمی خوریم که مشکلی ندارند.
دکتر محمودرضا رسولی درباره استفاده مردم از لبنیات سنتی اظهار کرد: توصیه کلی ما این است که مردم از محصولات پاستوریزه استفاده نمایند و مسلما بهداشت همیشه هزینه دارد اما در شرایط معمول وقتی بخواهیم از شیر خام و سنتی استفاده کنیم باید شیر را به مدت یک دقیقه بجوشانیم تا کفی روی آن به وجود آید و سپس آن را استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه محصولات سنتی ممکن است بیماری زا باشد، گفت: هیچ گونه عملیات بهداشتی بر روی محصولات سنتی انجام نمی گردد بنابراین نمی توانیم قسم بخوریم که محصولات سنتی مشکلی ایجاد نمی نمایند البته دامپزشکی تا مرحله شیر خام می تواند نظارت داشته باشد و بعد از آن امور به عهده مرکز بهداشت است.
رسولی گفت: از تعداد واحدهای سنتی در استان خبر نداریم اما وظیفه ما این است که مراکزی را که در سطح شهر هستند آنالیز کنیم و شیرهای خام را به آزمایشگاه ببریم تا از سلامت آنها مطلع شویم.
وی همچنین درباره استخدام مسئول فنی در کارخانه ها گفت: مشکلی که وجود دارد این است که کارخانه ها از استخدام مسئول فنی دامپزشکی اجتناب می نمایند که کار این مسئولان رسیدگی به محموله هایی است که به کارخانه ها ارسال می گردد. کارگاه هایی که فاقد مجوز هستند باید شناسایی و آنالیز شوند و برای اخذ مجوز اقدام نمایند که البته مرکز بهداشت از قبل به تعدادی از این مراکز مجوز داده است.
به هر حال تخلفاتی صورت می گیرد
معاون توسعه بازرگانی داخلی و تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان نیز درباره مسئولیت این سازمان برای رسیدگی به ساماندهی مجوزهای کارگاه های سنتی گفت: برای واحدهای صنفی سازمان صنعت، معدن و تجارت به طور مستقیم مسئولیتی ندارد و این موضوع به طور مشترک باید از طریق اتحادیه ها، اتاق اصناف، اماکن، بهداشت و نیروی انتظامی پیگیری گردد.
مجید زرین دلاور با اشاره به اقدامات سازمان صنعت، معدن و تجارت در این زمینه گفت: جلسات مکرری با استانداری و مرکز بهداشت داشتیم و این مسأله را رصد و پیگیری می کنیم و اقدامات نظارتی داریم و هم سازمان و هم مسئولان مرکز بهداشت بازرسی ها و جلسات مشترکی داریم اما به هر حال تخلفاتی صورت می گیرد و دولت هم در زمینه لبنیات و واحدهای صنفی بدون پروانه تدابیری اندیشیده است.
تعداد واحدهای لبنیات سنتی به صفر نمی رسد
رئیس اتحادیه صنف خواروبار همدان نیز به خبرنگار وبلاگ افرا گفت: تعداد واحدهای لبنیات سنتی غیرمجاز هیچ وقت به صفر نمی رسد.
رضا به زارع درباره صدور مجوز برای واحدهای سنتی لبنیات اظهار کرد: در حال حاضر 80-70 واحد لبنیات سنتی در شهرستان همدان وجود دارد که بخشی در قالب خواروبار و بخشی در قالب لبنیات سنتی فعال هستند و با توجه به اینکه فعالیت افراد در این حرفه شناور بوده و ممکن است عده ای در جایی شروع به کار نمایند و ببینند که صرف نمی نماید و عده ای دیگر جایگزین آنها گردد، هیچ وقت تعداد واحدهای سنتی به صفر نمی رسد.
وی با اشاره به بازرسی های دوره ای که برای این واحدها درنظر گرفته گردیده است، تأکید کرد: بازرسی های دوره ای برای این واحدهای سنتی اعمال می گردد و بهداشت محیط به بازرسی محیط آنها می پردازد و بهداشت تندرستی هم برای اعطای کارت سلامت به آنها اقداماتی را انجام می دهد.
به زارع اضافه کرد: به هرحال شیر به عنوان یک ماده مغذی هر چه مغذی تر باشد احتمال آلودگی آن بیشتر است و توصیه ما به واحدهای سنتی این است که در صورت فعالیت از دستگاه پاستوریزاتور استفاده نمایند که البته قیمت بالایی هم دارد و یا اینکه از دستگاه پخت در فضای بسته استفاده نموده و از جوشاندن شیر در فضای باز مانند کوچه و خیابان جدا خودداری نمایند.
ریختن عرق پیشانی در محصولات لبنی
وی ادامه داد: بسیاری از واحدهای لبنی شیرها را در فضای باز و یا زیرزمین هایی که سقف کوتاهی دارند، تهیه می نمایند که این غیربهداشتی است و حتی گاها بر اثر گرمایی که شیر دارد و عامل تعریق است، باعث ریختن عرق پیشانی افراد در محصولات می گردد.
رئیس اتحادیه صنف خواروبار همدان درباره استفاده از شیرهای آلوده گفت: همه واحدها باید از شیر جوشیده استفاده نمایند و نه شیرخام چرا که میزان آلودگی در شیرخام به مراتب بیشتر از شیر جوشیده است.
وی گفت: دامداری های مورد تأییدی که شیر مورد استفاده واحدهای بزرگ فراوری لبنیات را فراهم نموده، گاهی اوقات به علت کاهش نقدینگی خود بخشی از شیر فراوریی را در واحد صنفی فرآوری می نمایند و در اقسام مختلف مانند خامه، کره و ماست به فروش می رسانند اما اجازه فروش شیرخام را ندارند و این کار به علت وجود آلودگی های بسیار در شیرخام ممنوع است.
به زارع با اشاره به مدرنیته شدن جامعه و حرکت به سمت صنعتی شدن یادآور شد: همه بخش های جامعه در حال گذارند و از صورت سنتی به سمت مدرنیزه شدن حرکت می نمایند، فروشگاه های بزرگی به وجود می آید و همچنان بافت سنتی جامعه به علت بی اعتمادی یا کم اعتمادی مردم به لبنیات پاستوریزه در مقابل آن مقاومت می نمایند.
چرا مردم به سمت لبنیات سنتی می روند؟
وی ادامه داد: مردم موضع هایی نسبت به لبنیات پاستوریزه دارند از جمله اینکه قیمت بالایی داشته و مواد اضافه کردنی در آنها موجود است، به همین علت به سمت لبنیات سنتی می روند اما باید در نظر داشت که اگر قیمت ها در لبنیات سنتی هم تعدیل شوند چون هزینه گاز و برق و نیروی انسانی و پلاستیک و ظروف یکبار مصرف هم به هرحال وجود دارد اما اگر برای تعدیل قیمت به این واحدها فشار بیاوریم ممکن است یا تخلف نمایند و گرانفروشی صورت گیرد و یا اینکه تقلب گردد و کیفیت مواد پایین بیاید و نهادهای نظارتی بیبشتر مراقب این واحدها باشند، گرایش مردم به استفاده از این لبنیات هم کاهش پیدا می نماید.
به زارع گفت: از اول انقلاب شاهد حرکت های دستوری و چکشی بوده ایم و دیدیم که جوابی نمی دهد اما استفاده از دستگاه پخت و پاستوریزاتور باید به تدریج صورت گیرد و به سمتی که درست است حرکت کنیم اما در کل هم بی اعتمادی مردم و هم دیر تطبیق شدن این واحدها با قوانین باعث بروز اختلال در این بخش گردیده و مسئولان نمی دانند باید با این واحدها چه نمایند چرا که بحث اشتغال آنها هم مطرح بوده و تطبیق و هماهنگ سازی با آنها مشکل است.
وی با اشاره به افزایش قیمت لبنیات اظهار کرد: قیمت ها وابسته به متغیرهایی است که خود تغییر ایجاد می نمایند به طوریکه افزایش قیمت دلار باعث شد که شرکت های بزرگ فراوری محصولات لبنی شیرها را جمع آوری و آنها را تبدیل به شیر خشک نموده و به فروش برسانند و در عوض آن دلار دریافت نمایند.
رئیس صنف اتحادیه خواروبار همدان در انتها گفت: واحدهای لبنیات سنتی برای حمایت از سلامتی باید با سازمان ها و قوانین مطابق بوده و همکاری نمایند.
کلسترول لبنیات سنتی بر کلسیم آن غلبه می نماید
یک کارشناس تغذیه در همدان نیز به خبرنگار وبلاگ افرا گفت: اغلب مردم تصور می نمایند لبنیات سنتی بهتر از لبنیات صنعتی فراوری گردیده در کارخانه بوده و منابع مغذی تری دارد در صورتی که این مسأله اشتباه است به طوریکه هر چه لبنیات پرچرب تر باشد محتوای کلسیمی آن کمتر خواهد بود چرا که کلسترول آن به کلسیم غلبه می نماید.
آرزو کاوه ای به اشکالات موجود در لبنیات سنتی اشاره و تأکید کرد: کارخانه های لبنیاتی پس از دریافت شیر، چربی اضافه آن را می گیرند و این در حالیست که در برخی از لبنیات های سنتی، به شیر و ماست و حتی دوغ چربی دستی اضافه می نمایند به طوریکه در آزمایشات لبنیات سنتی پالم دیده می گردد.
چرخه حفاظت در لبنیات سنتی رعایت نمی گردد
وی بیان نمود: در بسیاری از لبنیاتی های سنتی چرخه حفاظت و دمایی که احتیاج است، رعایت نمی گردد به طوریکه کارخانه ها شیرهای بسیار آلوده را که میکروب بیش از حد داشته باشد را نمی پذیرند و این افراد اغلب شیر موجود را به لبنیاتی ها تحویل می دهند که با امکانات این مراکز، میزان بار میکروبی و آلودگی های موجود رفع نمی گردد.
این کارشناس تغذیه توضیح داد: محتوای چربی لبنیات را برای دریافت انرژی نباید مصرف کرد و در لبنیات های کارخانه ای نیز حد تعادل چربی باید 1.5 درصد باشد.
وی مصرف شیرهای با ویتامین D را توصیه و بیان نمود: در برخی از کارخانه ها با عملیات پاستوریزاسیون، بخشی از ویتامین های شیر از بین می رود که پس از انتها مرحله مکمل ویتامینی فوق اضافه کرده خواهد شد.
کاوه ای درباره تخلفات احتمالی نیز گفت: نهادهایی همچون استاندارد، سازمان صنعت، معدن و تجارت و اداره بهداشت بر عملکرد کارخانه های لبنیاتی نظارت کافی و کامل را دارند و در صورت تخلف با متخلفان برخورد قانونی می گردد.
وی اضافه کرد: شیر در کارخانه ها با عملیات پاستوریزاسیون به یکباره گرم و سپس به یکباره سرد می گردد که در این عمل میکروب های موجود از بین می روند و شیرهای موجود در بازار در مدت زمان درج گردیده بر روی ظروف، قابل استفاده هستند.
طعم لبنیات سنتی از کارخانه ای بهتر است
یک بانوی همدانی درباره مصرف لبنیات سنتی و صنعتی به خبرنگار وبلاگ افرا گفت: لبنیات سنتی به لحاظ طعم، کیفیت، قیمت و دسترسی از لبنیات کارخانه ای بهتر است.
سمیرا یعقوبی بیان نمود: متأسفانه شایعات بسیاری درباره لبنیات کارخانه ای وجود دارد و ما را مجاب به خریداری از لبنیات سنتی نموده است.
وی تأکید کرد: چندین سال است که از لبنیات سنتی استفاده می کنیم و تا کنون مشکلی برای خانواده ام به وجود نیامده است.
باید با گران شدن لبنیات کارخانه ای به سراغ لبنیات سنتی رفت
یکی از همشهریان همدانی نیز به وبلاگ افرا گفت: لبنیات کارخانه ای سالم تر و باکیفیت تر از لبنیات فله ای است و خطر احتمال بروز تب مالت را کاهش می دهد.
وی اضافه کرد: خانواده ام در همه فصول سال به به ویژه در تابستان مشتاق خرید لبنیات کارخانه ای هستند اما با گران شدن این محصول باید به سراغ لبنیات سنتی رفت.
گران شدن محصولات کارخانه ای و در دسترس بودن مغازه های عرضه لبنیات سنتی در همه جای شهر مهمترین علت گرایش مردم به این محصولات است که سلامتی خود را قربانی قیمت پایین و شایعات می نمایند.
منبع: خبرگزاری ایسنا