حفاری اکتشافی: نقص و ضعف مهم در بخش معدن ، تلاطم بخش معدن با نوسان تصمیمات دولتی - وبلاگ افرا

به گزارش وبلاگ افرا، خبرنگاران -چین از سال 2015 تا به امروز سالانه 5 میلیون متر حفاری اکتشافی در حوزه معادن و استخراج مواد معدنی انجام می دهد، این در حالی است که کل حفاری اکتشافی ما با وجود دارا بودن منابع معدنی متعدد طی سال های اخیر بیشتر از 200هزار متر نبوده است. این را می توان یک نقص و ضعف مهم در بخش معدن کشور معرفی کرد، زیرا همان طور که پیش تر به آن اشاره شد، معدن پیشران صنایع کشور است و با کمبود اکتشافات و استخراج منابع معدنی، نه تنها به توسعه معادن بلکه به رونق سایر بخش های مالی هم دست نخواهیم یافت.

به گزارش وبلاگ افرا، ایران به علت وجود ذخایر و منابع ارزشمند متعدد، از جمله کشورهای مهم معدنی دنیا محسوب می گردد، اما اعداد و ارقام ارائه شده حاکی از سهم اندک معادن و صنایع معدنی در فراوری ناخالص داخلی است و انتظار می رود معادن نقش پررنگ تری در فراوری ناخالص داخلی کشور داشته باشند. روزگارمعدن درباره سهم کنونی معادن در فراوری ناخالص داخلی و راه حلهای افزایش آن، با کارشناسان و فعالان معدنی گفت وگو کرد که در ادامه می خوانید:

معدن، پیشران صنایع

امین صفری، معاون توسعه معادن و صنایع معدنی شرکت سرمایه گذاری معادن و فلزات در گفت وگو با روزگارمعدن نقش معادن در فراوری ناخالص داخلی را تنها منحصر بر اعداد و ارقام اعلام شده ندانست و در ابتدای صحبت های خود گفت: اعداد اعلام شده از سهم معادن در فراوری ناخالص داخلی کشور، تنها یک عدد ریاضی است و در واقعیت شاهد نقش پررنگ تر بخش معدن در این حوزه هستیم. معدن بنا به ذات خود همیشه پیشران بخش های صنعتی و مالی کشور است و در صورت بروز هرگونه مشکل در فرایند فعالیت معادن، به سایر بنگاه های فراوریی کشور به ویژه صنایع وابسته به آن هم لطمه وارد خواهد شد؛ از همین رو نمی توان نقش معادن در اقتصاد و فراوری ناخالص داخلی را به تنهایی و مستقل آنالیز و باتوجه به اعداد به دست آمده درباره آن اظهارنظر کرد. صفری ادامه داد: اگر معادن از چرخه فعالیت های مالی حذف شوند، تمامی بخش ها از جمله صنایع معدنی برای بقا دچار مشکل خواهند شد. در مجموع می توان گفت معادن در اعداد و ارقام سهم کمی در فراوری ناخالص داخلی دارند اما پیشران و پشتیبان صنایع عظیم و بعلاوه تمامی ابعاد اقتصاد کشور هستند؛ از این رو انتظار می رود به نقش معدن در اقتصاد کشور تنها در قالب یک عدد نگاه نگردد و بنیادی تر و تخصصی تر به آنالیز این مسائل بپردازیم.

اکتشاف ضامن توسعه معادن

این فعال معدنی در ادامه صحبت های خود به اهمیت توسعه معادن و ثمرات آن در سایر حوزه های مالی کشور اشاره نمود. او بعلاوه توسعه فعالیت های اکتشافی را یکی از مهم ترین راه حلهای افزایش سهم معادن در فراوری ناخالص داخلی و پیشرفت صنایع معدنی اسم کرد و گفت: نباید فراموش کرد که توسعه بخش معدن نه تنها منجر به افزایش سهم معادن در فراوری ناخالص داخلی خواهد شد، بلکه به توسعه سایر صنایع از جمله صنایع معدنی هم یاری شایانی خواهد نمود. به طور کلی اگر در پی راه حل برای توسعه فعالیت های معدنی هستیم، باید به مسائل اکتشافی استخراج مواد معدنی بیش از پیش بپردازیم؛ همان طور که سایر کشورها به توسعه اقدامات اینچنینی پرداخته که از جمله آنها می توان به کشور چین اشاره نمود. وی در ادامه تشریح کرد: چین از سال 2015 تا به امروز سالانه 5 میلیون متر حفاری اکتشافی در حوزه معادن و استخراج مواد معدنی انجام می دهد، این در حالی است که کل حفاری اکتشافی ما با وجود دارا بودن منابع معدنی متعدد طی سال های اخیر بیشتر از 200هزار متر نبوده است. این را می توان یک نقص و ضعف مهم در بخش معدن کشور معرفی کرد، زیرا همان طور که پیش تر به آن اشاره شد، معدن پیشران صنایع کشور است و با کمبود اکتشافات و استخراج منابع معدنی، نه تنها به توسعه معادن بلکه به رونق سایر بخش های مالی هم دست نخواهیم یافت.

ساماندهی فعالیت های اکتشافی

صفری مهم ترین اقدام در جهت توسعه اکتشافات را تدوین اطلاعات کافی و ایجاد شفافیت در آمار اکتشافی معرفی کرد. او معتقد است متولی بخش معدن در دولت سیزدهم، باید به سمت ساماندهی فعالیت های اکتشافی حرکت نموده و با فراهم سازی زیرساخت های لازم و مناسب، فعالان را به سمت انجام اکتشافات عمیق سوق دهد. این فعال معدنی در این باره توضیح داد: شفاف نبودن اطلاعات اکتشافی یکی از مواردی است که باعث شده فعالان بخش معدن ما نتوانند در حوزه اکتشاف و استخراج مواد معدنی به صورت مطلوب عمل نمایند. کشور در حال حاضر با بحران اتمام ذخایر اکتشافی و کمبود اکتشافات عمقی و مناسب روبرو است؛ از همین رو دولت باید با برنامه ریزی و تدوین راه حلهای راهگشا، زنگ خطر اکتشافات را جدی گرفته و گره های موجود را باز کند. وی در ادامه اضافه کرد: نخستین مسئله ای که انتظار می رود دولت به آن اهتمام ورزد، ساماندهی فعالیت ها و فرایند در پیش گرفته ازسوی فعالان معدنی در بحث اکتشافات و انتشار آمارها در این حوزه است، چراکه انتشار این آمار ضمن تبیین راستا در پیش گرفته شده فعالان این زمینه، از دوباره کاری هایی که امروزه شاهد آن هستیم جلوگیری می نماید.

بازدهی معدنی زمان بر است

بهره گیری از نکات مهم مدیریتی مانند مسائل مرتبط با برنامه ریزی های جامع، تمامی بخش های مالی از جمله معدن و صنایع معدنی را به سمت توسعه و رونق سوق خواهد داد. در این شرایط معادن می توانند با توانایی بیشتری نقش خود را در فراوری ناخالص داخلی پررنگ تر نمایند؛ بنابراین تدوین طرح های جامع همیشه به اسم یکی از راهبردهای رشد بخش معدن ازسوی فعالان و کارشناسان این بخش مطرح می گردد. کامران وکیل، دبیر اتحادیه فراورینمایندگان و صادرنمایندگان محصولات معدنی ایران در گفت وگو با روزگارمعدن ، دیربازده بودن فعالیت های معدنی را یکی از عوامل مهمی معرفی کرد که احتیاج به وجود طر ح های جامع را توجیه می نماید. او ضمن اعلام این موضوع که آینده و سودآوری معادن را در کوتاه مدت نمی توان پیش بینی کرد، گفت: معدن یک فعالیت دیربازده است. از مرحله اکتشاف تا بهره برداری، معدنکار باید سال ها در معدن هزینه و فعالیت کند تا به بهره وری از ذخایر برسد. انتقال منابع انرژی مانند آب و برق به منطقه معدنی، احداث راه مناسب و جاده سازی، ساخت سازه های کارگری و باطله برداری همه جزو اقدامات زمان بر معدنی به تعداد می رود؛ بنابراین نمی توان به طور قطع درباره آینده یکساله معادن اظهارنظر کرد اما می توان از مسائلی که در یک سال ممکن است فعالیت معدنی را سختتر کند، صحبت کرد؛ از این رو ذات فعالیت های معدنی، ضرورت وجود برنامه های بلندمدت و همه جانبه را توجیه می نماید و باید به سمت توجه به این مسئله حرکت کنیم.

بازگشت ثبات به معادن

وکیل در ادامه ثبات قوانین را از دیگر مزایای تدوین طرح جامع معرفی کرد. او در این باره گفت: مشکل ما در بخش معدن آن است که قوانین با تغییر دولت ها و روی کار آمدن مسئولان نو عوض می شد، اما طی سال های اخیر هر چند ماه شاهد تغییرات مکرر قوانین هم به وسیله دولت و هم به وسیله مجلس شورای اسلامی بودیم. این موضوع نشانگر اهمیت وجود یک برنامه جامع و راهبردی برای فعالیت های معادن و صنایع معدنی است، چراکه در صورت وجود طرح جامع و تبیین شدن اهداف، شاهد نوسانات در تصمیمات دولتی و در ادامه تلاطم بخش معدن و صنایع معدنی نخواهیم بود. وی در ادامه به بعضی تصمیمات مانع زا برای فعالان معدنی اشاره نمود و اضافه کرد: امروزه تفکرات غلط مدیریتی در کشور، مخرب بخش معدن است. معدنکاری دارای فرآیندی طولانی و سخت است اما متاسفانه بعضی مسئولان این مقدمات و فرآیند را نادیده گرفته و تنها قسمت سوددهی این بخش را مد نظر قرار داده اند. بعضی تصمیمات حوزه معدن با همین نگاه مطرح و تصویب شد که انتها آن چیزی جز مسائل و موانع نبود.

سخن پایانی…

بعضی کارشناسان و فعالان مالی معتقدند مهم ترین صنایع ارزآور غیرنفتی بدون فراوری و فعالیت بخش معدن از فعالیت باز می ایستند؛ بنابراین اهمیت این بخش از اقتصاد که سررشته فراوری و صنایع حیاتی کشور است را نمی توان با درصد سهم آن در فراوری ناخالص داخلی محاسبه کرد. اما عده ای دیگر بر این باورند که بخش معدن هم باید جای خود را در فراوری ناخالص داخلی محکم کند و این کار هم برعهده دولت است. تمامی روینمودهای ذکرشده هدف توسعه همه جانبه اقتصاد کشور را دنبال می نمایند؛ از همین رو به نظر می رسد یکی از وظایف مهم امروزه دولت به اسم متولی بخش معدن، آن است که با تحلیل های تخصصی به مطلوب ترین راه حلها برای برطرف موانع و دستیابی به حداکثر بهره وری مالی کوشش کند.